bi|ć

impf (biję) Ⅰ vt 1. (zadawać ciosy) (ręką, kijem) to hit; (pięścią) to punch; (batem) to whip; (pasem) to beat

- bić kogoś w twarz/po twarzy to punch/hit sb in the face

- bić ile wlezie to beat a. knock the (living) daylights out of sb pot.

- bić do upadłego to beat sb until he drops

- bij, zabij! przest. charge!; up boys and at ’em! przest., pot. ⇒ zbić2

2. (zabijać) to slaughter, to kill [bydło, świnie]; to kill [muchy] ⇒ ubić 3. (wyciskać w metalu) to mint, to strike [monety]; to strike [medal]; (drukować) to strike off ⇒ wybić 4. (wbijać) to bang a. knock in [pale] ⇒ wbić 5. Kulin. to whip, to beat [krem, jajka]

- bić białko a. pianę to whisk a. beat egg whites ⇒ ubić

6. (zwyciężać w walce) to beat, to defeat [wojsko, kraj] 7. (przewyższać) to beat, to outdo

- bić na głowę kogoś/coś to beat sb/sth hands down pot., to knock spots off sb/sth GB pot.

- ten lek bije wszystkie inne pod względem skuteczności działania in terms of effectiveness this medicine beats/outdoes all the others

- ona bije męża inteligencją she outshines her husband in intelligence

8. Gry (w kartach) to beat; (w szachach, warcabach) to take

- bić króla asem to beat a king with an ace

- dama bije waleta a queen beats a jack

- w szachach nie można bić króla the king cannot be taken in chess ⇒ zbić2

Ⅱ vi 1. (uderzać) to strike, to hit (czymś w coś sth with sth)

- bić kilofem w skałę to strike (at) rock with a pickaxe

- bić pięścią w stół to bang one’s fist on the table

- biją w dzwony they’re ringing the bells, the bells are ringing

- deszcz bije w okna the rain is beating against the windows

- fale biją o brzeg the waves are beating against the shore

- pies bił ogonem o ziemię the dog was beating its tail on a. against the ground

- bić czołem przed kimś przen. to bow (down) to a. before sb, to make a low bow to sb

2. (wydawać dźwięk) [dzwon] to ring (na coś for sth); [zegar] to strike

- dzwony biją na mszę/na trwogę the bells are ringing for Mass/are ringing a tocsin daw.

3. pot. [licznik] to run

- zgaś światło, bo licznik bije turn the light out, you’re running up the meter

4. (tętnić) to beat

- puls chorego bije słabo the patient’s pulse is weak

- ale mi bije serce! my heart’s really beating/racing!

- dopóki mi serce bije w piersi as long as I have breath in my body a. as I draw breath

5. (wydobywać się gwałtownie) [woda, źródło] to spurt, to gush; [ogień] to spout, to spurt; [zapach, blask] to be given off

- fontanna bije wysoko the fountain spurts a. gushes high into the air

- od lampy bije silny blask the lamp gives off an intense glare

- alkohol za bardzo mu bije do głowy alcohol goes straight to his head

6. (dać się zauważyć) z jego twarzy biła radość his face was radiant with joy

- z jej postawy bije pewność siebie she exudes self-confidence

7. Wojsk. (strzelać) to fire, to shoot (w coś/po czymś at sth); (z armat) to shell (w coś/po czymś sth)

- działa biły przez cały dzień the cannons were firing all day (long)

Ⅲ bić się 1. (uderzać samego siebie) to slap vt

- z radości bił się dłońmi po udach he slapped his thighs with joy

- bił się ogonem po bokach it beat its tail from side to side

2. (uderzać jeden drugiego) to fight (z kimś o coś/kogoś with sb over sth/sb)

- często bił się z kolegami he often got into fights with other children

3. (walczyć podczas wojny) to fight (z kimś o coś with sb for sth)

- bić się za ojczyznę to fight for one’s country

4. Hist. (w pojedynku) to duel (z kimś o coś/kogoś with sb over sth/sb)

- bić się na szable to duel with swords

- bić się na pistolety to fight a duel with pistols

■ bić brawo to clap, to applaud

- bić brawo na stojąco to give a standing ovation

- bić pokłony komuś (kłaniać się) to bow (down) to a. before sb, to make a low bow to sb; (korzyć się) to bow and scrape to sb pejor.; to kowtow to sb pot., pejor.

- bić w kogoś/coś [mówca, krytyk] to hammer sb/sth pot., to slam sb/sth pot.; [sytuacja, zmiana] to hit, to hurt

- nowe przepisy biją w drobnych przedsiębiorców the new regulations are hitting a. hurting small business(es)

- bić w oczy przen. to strike a. hit sb

- ich niekompetencja bije w oczy the first thing that strikes you is their incompetence

- bić się z myślami to be in two minds, not to be able to make up one’s mind

- nie wiem, co zrobić, biję się z myślami I don’t know what to do, I can’t make up my mind